NPCI డిజిటల్ లావాదేవీలను మరింత సురక్షితంగా చేసుకోవడంలో ఎలా సహాయపడుతుందో వివరించబడుతుంది. భారతదేశంలో డిజిటల్ పేమెంట్ వృద్ధి చెందుతున్న నేపథ్యంలో, NPCI (National Payments Corporation of India) కొన్ని కీలక భద్రతా సూత్రాలను తీసుకువచ్చింది. ఇవి వినియోగదారుల డేటా, లావాదేవీలు మరియు వ్యవస్థల రక్షణను బలపరుస్తాయి.
NPCI అంటే ఏమిటి?
NPCI (నేషనల్ పేమెంట్స్ కార్పొరేషన్ ఆఫ్ ఇండియా) 2008లో స్థాపించబడింది. ఇది ఒక ప్రామాణిక సంస్థగా పని చేస్తూ, భారతదేశానికి సమర్థవంతమైన, వినియోగదారుని మిత్రమైన డిజిటల్ పేమెంట్ వ్యవస్థలను అభివృద్ధి చేస్తోంది. UPI, IMPS, RuPay, BHIM, AePS వంటి డిజిటల్ చెల్లింపు పద్ధతులు NPCI ఆధ్వర్యంలోనే వస్తాయి.
NPCI ప్రతిపాదించిన 5 భద్రతా సూత్రాలు
NPCI ఇటీవల డిజిటల్ చెల్లింపుల భద్రతను పెంచే విధంగా 5 ముఖ్యమైన సూత్రాలను ప్రకటించింది. ఇవి డిజిటల్ వినియోగదారులు, బ్యాంకులు మరియు ఫిన్‌టెక్ సంస్థలకు మార్గదర్శకంగా ఉంటాయి.
1. Strong Authentication – బలమైన ధృవీకరణ
-
వినియోగదారుల లాగిన్, ట్రాన్సాక్షన్ సమయంలో ఒకదానికిపైగా ధృవీకరణ ప్రక్రియ (Multi-Factor Authentication) అవసరం.
-
ఉదాహరణకు: పాస్‌వర్డ్ + OTP లేదా బయోమెట్రిక్ (వేలు ముద్ర, ముఖ గుర్తింపు) విధానాలు కలిపి వాడాలి.
-
UPI PIN మరియు బయోమెట్రిక్ భద్రతతో వినియోగదారుల ఖాతాలపై నియంత్రణ బలపడుతుంది.
OTP-only authentication కన్నా ఎక్కువ భద్రత లభిస్తుంది. ఫ్రాడ్ అవకాశాలు తక్కువ.
2. Data Encryption – డేటా గోప్యతను నిర్ధారించుట
-
వినియోగదారుల డేటా (పేరు, బ్యాంక్ డీటెయిల్స్, ట్రాన్సాక్షన్ వివరాలు) End-to-End Encryption (E2EE) ద్వారా గోప్యతగా ఉండాలి.
-
డేటా ట్రాన్సిట్‌లో ఉన్నపుడు, అలాగే సర్వర్‌లో నిల్వ ఉండే సమయంలో కూడానూ శక్తివంతమైన ఎన్‌క్రిప్షన్ అవసరం.
-
డేటా లీకేజీ, మాల్‌వేర్ ద్వారా హ్యాకింగ్ ప్రమాదాలు తగ్గిస్తాయి.
UPI ద్వారా చెల్లింపు చేసినప్పుడు మీ ఖాతా నెంబర్లు ఫలానా వ్యక్తికి దిద్దుబాటు చేయలేని encrypted రూపంలో వెళ్తాయి.
3. User Awareness – వినియోగదారుల చైతన్యం
-
వినియోగదారులకు డిజిటల్ పేమెంట్లలో మోసాలు ఎలా జరుగుతాయో, దానిని ఎలా నివారించాలో అవగాహన కల్పించాలి.
-
భద్రతా సూచనలు, సాధారణ తప్పిదాలపై హెచ్చరికలు, లైవ్ డెమోలు ద్వారా ప్రజలను చైతన్యవంతులుగా చేయాలి.
-
NPCI, RBI, బ్యాంకులు తరచూ TV, SMS, Social Media ద్వారా అవగాహన ప్రచారాలు నిర్వహిస్తున్నాయి.
ఉదాహరణలు:
-
“మీ OTP ఎవరికీ చెప్పవద్దు”
-
“స్పామ్ లింక్‌లను క్లిక్ చేయవద్దు”
-
“అధికారిక నంబర్ల నుండి మాత్రమే కాల్‌లను విశ్వసించండి”
వినియోగదారులకు పాటించాల్సిన సురక్షిత చర్యలు
-
UPI PINను ఎవరితోనూ పంచుకోకండి
-
అధికారిక App Storeలలోని మాత్రమే అప్లికేషన్లు ఇన్‌స్టాల్ చేయండి
-
ఫేక్ కాల్స్ లేదా లింక్స్ ద్వారా మీ వ్యక్తిగత వివరాలు ఇవ్వవద్దు
-
మీ ఫోన్‌కు Antivirus లేదా App Permission Monitor వాడండి
-
తక్షణమే ట్రాన్సాక్షన్ అలర్ట్స్‌కి స్పందించండి
డిజిటల్ చెల్లింపుల భవిష్యత్తు – భద్రతే బలమవుతుంది
భారతదేశం “డిజిటల్ ఇండియా” వైపు వేగంగా అడుగులు వేస్తోంది. దీంతోపాటు, మోసాలు, ఫిషింగ్, హ్యాకింగ్ లాంటి సైబర్ ముప్పులు పెరుగుతున్నాయి. NPCI ప్రతిపాదించిన ఈ 5 సూత్రాలు పేమెంట్ రంగాన్ని మరింత సురక్షితంగా మార్చడమే లక్ష్యంగా ఉన్నాయి.
బ్యాంకులు, అప్లికేషన్ డెవలపర్లు, వినియోగదారులు అందరూ కలిసి ఈ సూత్రాలను అమలు చేస్తే — భారతదేశం అత్యంత భద్రత కలిగిన డిజిటల్ చెల్లింపు వ్యవస్థను కలిగి ఉంటుంది.
డిజిటల్ చెల్లింపులు సౌకర్యాన్ని అందించడమే కాకుండా, వినియోగదారుని సమాచారం, డబ్బు, గుర్తింపును కూడా రక్షించాలి. NPCI తీసుకొచ్చిన ఈ 5 భద్రతా సూత్రాలు ప్రతి డిజిటల్ పేమెంట్ వినియోగదారుడు గుర్తుంచుకోవాల్సినవి.